Wstecz

Wstecz ][ Katalog ][ Dalej ]


Dereń szwedzki - Cornus suecica L.
Rodzina: dereniowate - Cornaceae


Dereń szwedzki
Dereń szwedzki

Bylina arktyczno-alpejska. Występuje na obszarze okołobiegunowym Europy i Azji, także na niewielu stanowiskach na północnych krańcach Ameryki Północnej. Znany z reliktowych stanowisk z północnych Niemiec oraz Holandii. Rośnie na torfowiskach, bagnach i wrzosowiskach. Czasem uprawiana.
Z podziemnego kłącza, wyrastają roczne wyprostowane pędy o wysokości 10-30 cm. Liście naprzemianległe, 1-4 cm długości i 1-3 cm szerokości, szerokojajowate, krótko zaostrzone. 3-5 nerwów wychodzi z nasady blaszki liściowej. Kwitnie czerwiec - lipiec. Owocem są czerwone jagody o średnicy 5 mm.

Dereń szwedzki był ogromną atrakcją florystyczną dawnego Kołobrzegu. Było tu jedyne stanowisko tej rośliny w północno wschodniej części ówczesnych Niemiec. Znaleziona na początku XIX wieku na torfowisku na wschód od grobli, pomiędzy zabudowaniami Elysium a lasem dębowym rosnącym 400 m na południe. W pewnym momencie wydawało się, że wskutek eksploatacji torfowiska została bezpowrotnie zniszczona. Bezskutecznie poszukiwano ją przez kolejne 50 lat. Jednak w 1890 roku przypadek sprawił, że kołobrzeski nauczyciel o nazwisku Panten znalazł roślinę, której nazwy nie potrafił określić. Jej opis przekazany botanikowi dr P. Graebnerowi bez wątpienia wskazywał, że chodzi o poszukiwany od dziesiątków lat dereń szwedzki. Naukowiec przyjechał do Kołobrzegu i po krótkich poszukiwaniach z daleka dostrzegł na skraju świetlistej dąbrowy szkarłatno czerwone owoce, w miejscu nieco wilgotnym. Rośliny rosły na powierzchni o średnicy 30 kroków, towarzyszyły im: borówka czernica, borówka bagienna, siódmaczek leśny i wiciokrzew pomorski. Stanowisko to utrzymywało się jeszcze w pierwszych latach XX wieku. Niestety, po 1945 roku rośliny już nie odnaleziono i uznano za całkowicie wymarłą w Polsce.

Okazy z historycznego stanowiska w Kołobrzegu, zebrane 2 lipca 1889 roku przez Grossego znajdują się w zbiorach zielnikowych Muzeum Śląska Opolskiego (arkusz zielnikowy o nr inw. MŚO/P/2724), oraz w słupskim Herbarium SLTC, leg. Bannier 1923;

Uwaga: Opis lokalizacji stanowiska znajduje się w "Flora des Nordostdeutschen Flachlandes (außer Ostpreußen)" Paula Friedricha i Augusta Aschersona (1898-1899) na str. 539;
W sprawozdaniu z działalności Pruskiego Towarzystwa Botanicznego, opublikowanym w numerze 17, 5 "Allgemeine botanische Zeitschrift" z roku 1911 (1912) na str. 166-167 znajduje się informacja o utrzymywaniu się tego stanowiska.

Czerwona Księga Roślin; kategoria EX - wymarły

Czerwona lista roślin; status RE - wymarły na terenie Polski


Kołobrzeg: Kołobrzeg (Müller 1898 "Flora von Pommern") - las miejski pod Kołobrzegiem; drzewostan dębowo - mieszany porastający dawne torfowisko z florą słonoroślową; nie odnaleziony (Czubiński 1950);