Gołąbek winny - Russula erythropoda Pelt.
Rodzina: gołąbkowate - Russulaceae
|
[ Gołąbek winny ] Owocnik: kapelusz średnicy 4-10 (12) cm, mięsisty i jędrny, wypukły, z wiekiem rozpostarty i szeroko wklęsły, purpurowoczerwony, później ciemnoczerwony, winnokarminowy, czerwonobrązowawy, ale przybierający również odcień ochrowy lub trochę oliwkowy. Brzeg podgięty, zaokrąglony, równy, na starość nieco karbowany. Skórka gładka, matowa, u starych okazów moze być nieco błyszcząca. Trzon do 8,3 x 3 cm, równogruby lub odrobinę rozszerzony u dołu, matowo omszony, jędrny, o grubej ścianie, nabiegły czerwono, ale szybko jaśniejący do różowego, albo też zaledwie różowawy, od dołu przebarwiający się na kolor płowy do brudnobrązowawego, wewnątrz z wiekiem watowaty, a później komorowaty. Miąższ gruby, jedrny, biały, przebarwiający się na kolor jasnopłowy. Zapach krewetek albo śledzi (trimetylaminy). Smak łagodny. Blaszki z wiekiem rzadkie, z blaszeczkami, często miejscami rozwidlone, zaokrąglone przy brzegu kapelusza, trochę przyrośnięte, kremowe, o ostrzu często ciemniejącym; zmarszczki występują. Wysyp ciemnoochrowy. Zarodniki 8,2-9,75(11,5) x 7-9 µm, odwrotnie jajowate, brodawkowate, o brodawkach zaostrzonych, przecinkowatych i miejscami przechodzących w niepełne łączniki; łysinka wyraźna. Podstawki 42-58 x 10-13 µm. Cystydy 57-100 x 8-11µm, nieliczne, wrzecionowate, niekiedy z kończykiem. W korze trzonu liczne przewody mleczne. Występowanie: VII-X; w lasach iglastych, pod sosnami lub świerkami; dość częsty. Wartość: jadalny, smaczny grzyb spożywczy, którego nieprzyjemny zapach znika podczas przyrządzania. Walory smakowe mają jednak tylko młode owocniki. Uwaga: Gołąbek winny jest ogromnie zmienny w barwach, nieraz w zależności od siedliska, w którym występuje; odznacza się też dużą zmiennością koloru wysypu i urzeźbienia zarodników. Literatura:
- Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda - "Grzyby i ich oznaczanie" - Ewald Gerhardt - "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik" - Alina Skirgiełło - Grzyby. Tom XX |
| gm. Dygowo: | Torfowisko Stramniczka |